1. Thời hiệu khởi kiện về thừa kế là 10 năm tính từ thời điểm mở thừa kế (thường là thời điểm người để lại di sản chết).
- Bà ngoại chết năm 1994. không để lại di chúc, đến năm 2004 hết thời hiệu khởi kiện về phần di sản mà bà ngoại chết để lại là 1/2 tài sản chung của ông bà: 1/2 của hai căn nhà.
- Ông ngoại chết năm 2004, không để lại di chúc. Còn nguyên thời hiệu để khởi kiện. Một trong các đồng thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất (một trong các con) có quyền khởi kiện ra tòa án nhân dân cấp tỉnh (vì có đồng thừa kế định cư ở nước ngoài) yêu cầu chia phần di sản do ông ngoại chết để lại. Phần di sản này là 1/2 tài sản chung của ông bà và một kỷ phần nhất định ông được thừa kế từ bà (vì ông chết sau bà).
2. Về việc hết thời hiệu khởi kiện về thừa kế.
Pháp luật qui định thời hiệu khởi kiện là 10 năm. Hết 10 năm không ai còn quyền khởi kiện về thừa kế, ai đang trực tiếp quản lý di sản thì tiếp tục quản lý theo hiện trạng thực tế. Tuy nhiên bạn cần phải hiểu rõ rằng: Tiếp tục quản lý, sử dụng không có nghĩa là quyền sở hữu đâu nhé. Di sản thừa kế không mặc nhiên được công nhận là tài sản của người khác được đâu. Đây là một trường hợp mà tôi tạm gọi là "treo" của pháp luật. Tức là chưa có phương thức xử lý theo pháp luật.
Đồng thừa kế không thể khởi kiện về thừa kế. Người đang quản lý tài sản cũng không thể tự mình sang tên đổi chủ cho mình được. chỉ quản lý sử dụng chứ không có quyền chuyển nhượng, cầm cố, thế chấp, cho thuê hay góp vốn theo qui định.
Muốn thực hiện quyền đối với di sản đã hết thời hiệu khởi kiện thì buộc phải có sự đồng thuận của các đồng thừa kế.
a. Tổ chức khai nhận thừa kế theo pháp luật;
b. Lập một văn bản ghi nhận toàn bộ tài sản nào là di sản của người chết để lại, xác định là tài sản chung của các đồng thừa kế và chưa chia.
Trường hợp của bạn, theo tôi nếu các đồng thừa kế đồng thuận thì thôi.
Trong trường hợp không thể thỏa thuận được với nhau thì ông cậu khó khăn kia có quyền khởi kiện yêu cầu chia di sản của ông ngoại chết để lại.
Còn về phần di sản của bà ngoại để chia được cần một vài điều kiện. Cái này phải là người am hiểu, có kỹ năng luật sư tốt mới có thể thực hiện được.
Trên đây là ý kiến cá nhân tôi về vụ này để bạn tham khảo.