Tội phạm hiếp dâm là người phạm tội có hành vi dùng bạo lực, đe dọa dùng vũ lực,.... để giao cấu ngoài ý muốn của nạn nhân. Tội phạm có cấu thành hình thức tức là không cần có hậu quả xảy ra. Tội phạm được xem là hoàn thành khi người phạm tội có một trong những hành vi dùng vũ lực,.... (VD: như xé quần áo, cầm chặn tay chân,.. để giao cấu nhưng chưa thực hiện được thì bị phát hiện). Hành vi hiếp dâm là người phạm tội có hành động, thủ đoạn một cách trực tiếp, nhanh,.. Người bị hại không thể tự vệ được, không tránh được, không có suy nghĩ nào khác, buộc phải chấp nhận cho hành vi phạm tội diễn ra.
Tội cưỡng dâm là người nào dùng thủ đoạn khiến người lệ thuộc vào mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách "phải" miễn cưỡng giao cấu. Nạn nhân là người bị lệ thuộc vào người phạm tội có thể là lệ thuộc về kinh tế, công tác, gia đình, sai lầm, tín ngưỡng,v.v... Người đang trong tình trạng quẫn bách tức là đang trong tình trạng rất khó khăn mà tự mình khó có thể khắc phục được. Hành vi dùng mọi thủ đoạn nêu trong điều luật được thể hiện như gây khó khăn cho nạn nhân, khống chế tư tưởng bằng các hình thức đe dọa hoặc hứa hẹn,… Hành vi đe dọa của người phạm tội chưa đến mức làm tê liệt ý chí phản kháng của nạn nhân tức là nạn nhân vẫn còn có một khoảng thời gian để đối phó và lựa chọn phương pháp sử xự.
Tội phạm có cấu thành hình thức được quy định trong tội hiếp dâm do tính nguy hiểm của tội phạm ở mức độ cao xâm phạm vào những khách thể có tầm quan trọng mà không cần phải chờ để khi gây ra hậu quả nghiêm trọng vì nếu để hậu quả xảy ra sẽ không lường trước được. Tội phạm cưỡng dâm xâm phạm vào khách thể quan trọng, tuy nhiên mặt khách quan của tội phạm này thường gián tiếp tức là người bị hại không bị tê liệt về ý chí, người bị hại còn thời gian để suy nghĩ và chọn cách giải quyết tốt nhất. Người bị hại đôi lúc bị ép vào đường cùng nhưng vẫn có cách để giải quyết không nhất thiết phải giao cấu. Tội phạm này không trực tiếp xâm hại như tội hiếp dâm. Tính nguy hiểm không cao nên được quy định là tội phạm có cấu thành vật chất tức là phải có giao cấu xảy ra là phù hợp, giữa hậu quả miễn cưỡng cho giao cấu và hành vi trái pháp luật phải có mối quan hệ nhân quả với nhau. Tội cưỡng dâm được xem là hoàn thành khi người bị lệ thuộc nói trên miễn cưỡng cho giao cấu.