Mình đã phân tích cho bạn rồi đó, kinhlupden. Chúng ta có quyền phòng vệ để bảo vệ mình và bảo vệ xã hội. Phòng vệ chính đáng là việc chúng ta có những hành vi cần thiết để ngăn cản không cho kẻ đang xâm hại tiếp tục thực hiện/ hoặc có thể thực hiện được hành vi nguy hiểm. Điều đó không nhất thiết là chúng ta phải triệt hạ được nguồn gốc gây ra hành vi nguy hiểm đó.
Đối với hành vi nguy hiểm cho xã hội là hành vi cố ý tước đoạt tính mạng hay cố ý gây thương tích cho con người, quyền phòng vệ của chúng ta dừng lại ở mức vừa đủ để cho người có hành vi xâm hại không thể tiếp tục hành vi xâm hại. Với sự phát triền văn minh của nhân loại, với truyền thống bao dung, độ lượng của con người Việt Nam, chúng ta không thừa nhận những hành vi ăn miếng trả miếng theo kiểu lấy máu trả máu của thời đại "vật ngang giá" mà ngược lại, chúng ta quan niệm rằng "trước hết phải là thuyết phục rồi mới đến cưỡng chế" (Lê Nin). Hành vi phòng vệ của chúng ta bắt đầu từ việc ngăn cản, bắt giữ...sau đó, mới đến việc tấn công trực tiếp vào kẻ xâm hại nếu hành vi trước đó không đủ ngăn cản. Trong trường hợp kẻ xâm hại có hành vi cực kỳ hung hãn, lưu manh, côn đồ, coi thường tình mạng, sức khoẻ của người khác và cố ý thực hiện tội phạm đến cùng, chúng ta có quyền gây hại cho anh ta đến mức có thể làm cho anh ta không thể thực hiện được ý đồ của mình nữa. Hành vi ơhòng vệ có thể gây nên thương tích, hoặc thậm chí gây nên cái chết cho người đang có hành vi xâm hại, nhưng phải là hành vi phòng vệ chính đáng, nghĩa là người phòng vệ không có mục đích giết người mà chỉ có mục đích đẩy lùi sự tấn công mà thôi. Thật không thể chấp nhận được hành vi của bất lỳ ai khi đã đánh người ta ngã xuống rồi vẫn vác gậy xông tới mà bảo rằng tôi đang phòng vệ chính đáng, hoặc giả mình có thể thoát thân được bằng cách vào nhà khoá cửa lại nhưng không làm mà gọi thêm người đánh chết người ta.
Trong trường hợp anh bạn oan uổng ở trường Bách Khoa, tôi cảm thông và chia sẻ nỗi đau cùng bạn và gia đình người xấu số. Từng tham gia tố tụng ở nhiều vụ án hình sự, tôi đã gựp nhiều gia đình có hoàn cảnh tương tự và thấu hiểu sự mất mát đớn đau. Nhưng bạn hãy nhìn lại đi, người vác dao chém là một tên say rượu, và người bị hại có hoàn toàn bị bất ngờ không? Nếu anh ta bị bất ngờ, thì anh ta không có khả năng tự vệ, những người xung quanh có bất ngờ không, nếu có thì chúng ta đều không có khả năng tự vệ. Vụ việc để cho pháp luật giải quyết. Nếu chúng ta thấy được một nguồn nguy hiểm cao độ đang đến với mình, chúng ta ắt có phương án để tránh đặt mình vào tình trạng nguy hiểm. Bạn có làm thế không? Anh bạn ở BK có làm thế không? Hay tự hỏi chúng ta đã làm gì? Chúng ta đã tự có trách nhiệm với bản thân mình chưa? Và sau đó, chúng ta mới có được trách nhiệm với những người xung quanh, với cộng đồng, và nói rộng ra, với xã hội. Hay chúng ta giương mắt đứng nhìn, với sự hiếu kỳ dại dột. Hay chúng ta trơ tráo reo hò, chạy theo cỗ vũ sự xâm hại không liên can đến mình? ... Chắc nhiều lần trong đời bạn đã đứng nhìn những vụ ẩu đả, những pha đâm chém mà chẳng có phản ứng gì phải không? Có ai nghĩ được rằng, sự hiếu kỳ và thói vô trách nhiệm sẽ đem lại tai ương cho mình không nhỉ? Khi nguồn nguy hiểm bên cạnh, nếu bạn không có trách nhiệm đẩy lùi nó vì lợi ích chung, bạn hãy tránh xa để nó không gây hại cho bạn. Trường hợp bạn là đối tượng của nó, bạn cũng có nhiều biện pháp để ngăn chặn, đẩy lùi nó, không nhất thiết phải tiêu diệt nó. Con người ai cũng có quyền được sống, đảm bảo quyền sống của người khác là góp phần đảm bảo quyền sống của mình. Tôi không tin bạn là con người hoàn hảo chưa bao giờ có lỗi với bất kỳ ai. Tôi nói lỗi trong cuộc sống một cách trần trụi thôi chứ chưa nói đến TỘI (hình sự). Và nếu ai cũng có quan điểm phải huỷ diệt hay trả thù ngang giá, thì giờ đây bạn sẽ còn có những quan hệ nào trong cuộc sống?
Trở lại với cậu SV xấu số, cậu ta có thể chạy, có thể dùng mọi thứ để đánh lại người đang xâm hại mình. Nhưng vấn đề là, nếu cậu ta có ý thức đẩy người kia vào xe cho đâm chết, tôi đảm bảo cậu ta sẽ bị xử phạt về tội GIẾT NGƯỜI theo Điều 93 chứ không phải tôi Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Giành quyền được sống cho mình không đồng nhất với việc cướp đi quyền được sống của người khác, dù người đó là ai, đang làm gì! Mọi hành vi rõ ràng và chắc chắn, có chủ định đem đến cái chết cho người khác mà không phải là thi hành án tử hình đều không được chấp nhận với con người đang sống dưới thời đại văn minh.