Tôi xin cảm ơn bạn đã quan tâm và nhiệt tình trao đổi, vấn đề này hiện nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể, mỗi nơi hiểu mỗi khác, chỉ khổ cho người dân tự rước họa vào thân.

Cách đây mấy tháng vấn đề này đã có nhiều tờ báo phản ánh nhưng đến nay sự việc vẫn chưa được giải thích hướng dẫn rõ ràng. Tôi xin trích dẫn "nội dung bài báo" viết.
Làm giấy hồng lần 2 phải nộp 100% tiền sử dụng đất?

08/10/2009 08:10
Làm thủ tục nhà đất tại UBND quận Gò Vấp, TP.HCM. Ảnh: HTD
Bộ Tài nguyên và Môi trường cần có văn bản hướng dẫn để ngành thuế áp dụng cho đúng.

Nhiều người dân khi đi làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Gò Vấp rất ngạc nhiên khi trong hồ sơ bán kèm theo có một mẫu đơn. Đơn rất lạ: Đơn cam kết về việc đã được cấp giấy lần thứ mấy. Đơn yêu cầu người xin cấp giấy phải khai rõ trước nay đã được cấp giấy hồng, giấy đỏ lần nào chưa, nếu có thì phải phôtô giấy tờ kèm theo. Còn nếu chưa được cấp giấy lần nào thì phải cam kết về lời khai này và có phường xác nhận. Tự dưng quận lại “đẻ” ra thủ tục trên?

“Tai họa” do có nhiều căn nhà

“Theo QĐ 54/2007 do UBND TP ban hành quy định về trình tự, thủ tục xin cấp giấy hồng, trong thành phần hồ sơ không có loại đơn này. Vậy tại sao Gò Vấp lại đòi đơn cam kết?” - ông T., một người dân tại phường 16 thắc mắc.

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Trần Anh Tuấn, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường quận Gò Vấp, cho biết việc yêu cầu người dân làm đơn như trên bắt đầu khoảng hơn một năm nay. “Chúng tôi hết sức khó xử khi bắt dân làm như vậy. Tuy nhiên, đó là do ngành thuế đề nghị để tính tiền sử dụng đất” - ông Tuấn giải thích.

Theo ông Tuấn, quận thực hiện liên thông giữa cơ quan cấp giấy và chi cục thuế nên nếu không yêu cầu dân nộp đơn này ngay từ đầu thì khi chuyển hồ sơ sang, cơ quan thuế cũng yêu cầu phải nộp. Chừng ấy người dân còn mất công hơn. Ông Tuấn cũng cho biết sở dĩ chi cục thuế yêu cầu như thế vì có quy định rằng nếu người dân đã được cấp giấy chứng nhận một lần thì khi cấp giấy lần hai trở đi (cho căn nhà khác) phải nộp 100% tiền sử dụng đất, bất kể thời hạn sử dụng là khi nào, diện tích đất trong hay ngoài hạn mức. “Quy định này không hạn chế phạm vi các căn nhà trong, ngoài quận nên chúng tôi phải nghĩ ra mẫu đơn cam kết như trên” - ông Tuấn phân trần.

Cơ quan thuế: Trong hạn mức vẫn đóng 100%

Cách tính tiền sử dụng đất theo quy định hễ có một căn nhà thì căn nhà thứ hai khi hợp thức hóa phải nộp 100% tiền sử dụng đất được áp dụng từ tháng 9-2008 đến nay, kể từ ngày Bộ Tài chính có Công văn hướng dẫn 10980 về chính sách thu tiền sử dụng đất.

Trước đây, khi Chi cục Thuế huyện Hóc Môn gửi văn bản thắc mắc, Cục Thuế TP cũng đã khẳng định: Trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có nhà ở ổn định từ trước ngày 15-10-1993 mà không có một trong các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều 50 Luật Đất đai (giấy tờ hợp lệ, chẳng hạn giấy trắng... - PV), khi được cấp giấy hồng tại khu đất có địa chỉ khác khu đất đã được cấp giấy lần một thì thu 100% tiền sử dụng đất, kể cả trường hợp tổng diện tích đất được giao qua các lần không vượt hạn mức đất ở.

Hướng dẫn của Cục Thuế TP.HCM cũng dựa vào Công văn 10890 của Bộ Tài chính. Nhưng hướng dẫn này có điều bất lợi thêm vì diện tích cả hai nhà cộng lại dù không vượt hạn mức thì căn sau cũng phải phải chịu 100% tiền sử dụng đất.

Chỉ thu khi lần đầu đã được miễn

Được biết, Công văn 19080 của Bộ Tài chính được “suy ra” sau khi viện dẫn Nghị định 84/2007 và Nghị định 198/2008.

Cụ thể, Nghị định 84 đại ý: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có nhà ở không có một trong các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều 50 Luật Đất đai nhưng đã sử dụng trước ngày 15-10-1993 thì được cấp giấy. Người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất phần diện tích không vượt quá hạn mức đất ở. Đối với diện tích đất ở vượt hạn mức thì phải nộp tiền sử dụng đất theo mức thu của điểm a khoản 3 Điều 8 Nghị định 198/2004. Nghị định 198 thì ghi như sau: Thu tiền sử dụng đất bằng 50% tiền sử dụng đất đối với diện tích trong hạn mức giao đất ở. Quy định này chỉ được thực hiện một lần đối với hộ gia đình, cá nhân. Lần giao đất sau thì thu 100% tiền sử dụng đất.

Kết hợp hai quy định này, rõ ràng rằng phần diện tích đất vượt hạn mức thì đã được quy định rõ ràng: Phần vượt hạn mức lần đầu nộp 50%, lần sau 100%. Nhưng phần diện tích trong hạn mức khi cấp giấy cho căn nhà thứ hai sẽ tính ra sao thì Nghị định 84 chưa được nói đến.

“Nghị định 84 đúng là có sơ hở, không nói đến việc nếu hợp thức hóa cho căn nhà thứ hai trở đi, chưa có giấy tờ hợp lệ, sử dụng trước 15-10-1993 như căn thứ nhất thì tiền sử dụng đất được áp ra sao” - nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, GS-TS Đặng Hùng Võ, người trực tiếp tham gia soạn thảo Nghị định 84 nhìn nhận.

Theo ông Võ, suy luận của Bộ Tài chính và Cục Thuế TP rằng hễ có căn nhà thứ hai trở đi là thu 100% tiền sử dụng đất chỉ đúng với điều kiện là căn nhà thứ nhất đã được miễn tiền sử dụng đất. “Tuyệt đối không được đồng nhất việc miễn tiền sử dụng đất một lần với việc được cấp giấy chứng nhận một lần, bởi có những trường hợp được cấp giấy nhưng đâu được miễn tiền sử dụng đất. Bộ Tài nguyên và Môi trường cần vào cuộc, có văn bản hướng dẫn để ngành thuế áp dụng cho đúng” - ông Võ nói.

Mỗi nơi hiểu một kiểu

Không như Gò Vấp, phòng Tài nguyên và Môi trường một số quận khác như Thủ Đức, Tân Phú, Bình Thạnh... đều cho biết không bắt người dân phải cam kết hay chứng minh đã được cấp giấy lần thứ mấy. Các quận này cũng rất bất ngờ khi biết thông tin đã có nhà thứ nhất thì căn thứ hai phải nộp 100% tiền sử dụng đất, không kể hạn mức hay thời điểm.