Hỏi luật thừa kế đất đai không có di chúc

[chyngjeeng]

Ông bà nội em có 1ngôi nhà ngói cổ 5 gian và 1mảnh vườn,tổng diện tích là 270m2.Ông bà em có 4 người con gái và 1người con trai là bố em.(bà nội em đã có 1 người con gái riêng trước khi kết hôn với ông nội em).5 người con của ông và bà nội em đều đã lập gia đình(người con riêng của bà cũng lập gia đình) 4 người con gái đều lấy chồng xa,bố em là lái xe nên cũng đi công tác suốt chỉ có mẹ em ở nhà chăm sóc ông bà lúc tuổi già,(cả người con gái riêng của bà nội cũng đã lập gia đình) trước khi ông nội mất năm 1979,ông không để lại di chúc gì.Bố mẹ em có em sinh năm 1987 và chị gái em sinh năm 1981 đã kết hôn năm 1998.Nhà chỉ có 3mẹ con em sống với bà. Mẹ em 1mình làm lụng vất vả thồ đất lấp cái ao trước nhà rồi trồng trọt(cùng trong diện tích 270m2),làm sân trong khi bố em không giúp 1chút gì cả về vật chất lẫn tinh thần vì ông ấy đã sống chung với 1người đàn bà khác từ năm 1990(không có đăng kí kết hôn) đến giờ đã có 2 đứa con 1trai sinh năm 1983,1 gái sinh năm 1991,nhưng bố mẹ em đến giờ vẫn chưa ly hôn .Cả 4người con gái của ông bà cũng không giúp gì.Còn người con gái riêng của bà thì lúc con sống bà không nhận đến lúc bà chết năm 1997 bà vẫn không nhận.Bà mất 1tay mẹ em lo toan ma chay,rồi" sang cát" cho cả ông và bà.Từ năm 1997 đến nay mẹ em đã 1 mình xây dựng và sửa sang ngôi nhà và cải tạo đất đai rất nhiều.Năm 2007 bên nhà đất của tỉnh Hà Nam về đo lại đất để làm sổ đỏ thì sổ đỏ đứng tên mẹ em vì trong hộ khẩu không có tên bố em mà chỉ có tên 2 mẹ con em(bố em không có hộ khẩu ở quê mà chỉ có hộ khẩu trên Hà Nội) nhưng vẫn chưa lấy sổ đỏ.nhưng năm 2009 nhà em có mâu thuẫn,bố em đòi ly hôn,4 người con gái đòi chia đất.XIn hỏi nếu như thế thì mẹ em có được thừa hưởng toàn bộ đất và nhà đó không vì mẹ đã có công xây dựng mảnh đất đó hơn 20năm qua . Mẹ em có được đứng tên sổ đỏ không?Nếu phải chia thì mảnh đất đó được chia như thế nào?
Em mong sẽ sớm có câu trả lời từ diễn đàn.Em xin chân thành cảm ơn!

[hungbaoco]

Ơ rê ka,

Điều 645 Bộ luật dân sự có quy định “Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người khởi kiện yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 3 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế”.
Như vậy, sau 10 năm kể từ khi người để lại di sản mất thì những người thừa kế - 4 người cô của bạn không có quyền yêu cầu chia di sản-nhà, và đất bởi tôi nhẩm tính đến giờ đã quá 10 năm.

[ductienvt]

vậy bố bạn ấy đòi chia tài sản thì giải quyết như thế nào ?

[vietsonpte]

Chào Nguyễn Thị Yến,

Việc của gia đình bạn là khá phức tạp và phổ biến. Tài sản được xác định là tài sản chung hợp nhất của vợ chồng, tức là của bố mẹ bạn. Theo quy định của Bộ luật dân sự 1995 và 2005 thì quyền khởi kiện đòi chia di sản thừa kế của 4 người con gái là đã hết thời hiệu như Neo85 chia sẻ. Nhưng khi bố của bạn xin nộp đơn ly hôn tại Tòa án nhân dân huyện nơi mẹ bạn cư trú, tòa án sẽ nhận đơn và thụ lý. Vấn đề tình cảm thì hiển nhiên tòa sẽ giải quyết cho ly hôn vì không có lý do gì mẹ bạn níu kéo vả lại việc bố bạn ở với người đàn bà khác 20 năm và có con riêng là căn cứ thuyết phục để Tòa giải quyết. Vấn đề quyền nuôi con cũng không đặt ra ở đây, chỉ còn vấn đề về Tài sản. Bạn cũng cần tìm hiểu xem ý của bố bạn cho mục đích ly hôn là gì, một là để tìm cách nọ, cách kia hợp thức hóa mối quan hệ hôn nhân với người đàn bà thứ hai, hai là chăm chăm vào khối tài sản BDS 270m2 mà mẹ và bạn đang chiếm hữu quản lý. Nếu là mục đích thứ hai thì Tòa sẽ cho bố và mẹ bạn tự thỏa thuận về việc phân chia, nếu không thỏa thuận được Tòa sẽ đôi khối tài sản chung của bố mẹ bạn có tính đến công lao đóng góp, xây dựng, phát triển giá trị đất trong 20 năm của mẹ bạn.

Tuy nhiên về lâu dài bạn cũng nên xem xét đến quyền lợi của 2 chị em bạn đối với khối tài sản của bố bạn tài Hà Nội và ở nơi khác từ thời điểm mở thừa kế phân chia tài sản của bố bạn và bà mẹ kế. Bộ luật dân sự quy định :
Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

Như vậy 2 chị em bạn cũng có quyền thừa hưởng di sản của bố bạn để lại vào thời điểm mở thừa kế.
Pháp luật quy định như vậy, tuy nhiên bạn cũng có thể quyết định yêu cầu hay không.

Chúc gia đình bạn may mắn

Avocat NGUYEN

[pjhuyenhanh]

Chào bạn.

Theo thông tin bạn trình bày thì hiện tại có 02 quan hệ tranh chấp trong gia đình của bạn là tranh chấp về thừa kế giữa các anh chị em và tranh chấp về tài sản chung giữa vợ và chồng.

1/. Tranh chấp về thừa kế:
Theo thông tin bạn nêu thì quyền sử dụng đất do mẹ bạn đứng tên quyền sử dụng là đất được nhà nước giao cho hộ gia đình. các thành viên có tên trong hộ khẩu gia đình đều là đồng sở hữu quyền sử dụng đất. Điều 113 Luật đất đai năm 2003 có quy định: "Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không phải là đất thuê có các quyền và nghĩa vụ sau đây:...5. Cá nhân có quyền để thừa kế quyền sử dụng đất của mình theo di chúc hoặc theo pháp luật. Hộ gia đình được Nhà nước giao đất, nếu trong hộ có thành viên chết thì quyền sử dụng đất của thành viên đó được để thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật...". Tuy nhiên, xét về thời hiệu khởi kiện về thừa kế thì đến nay đã hết thời hiệu khởi kiện. Do đó, nếu có cô của bạn có khởi kiện yêu cầu phân chia thừa kế sẽ không được tòa án thụ lý giải quyết.

2/. Tranh chấp về tài sản chung giữa vợ và chồng
Điều 27 Luật hôn nhân và gia đình quy định:
"1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và những tài sản khác mà vợ chồng thoả thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng. Quyền sử dụng đất mà vợ hoặc chồng có được trước khi kết hôn, được thừa kế riêng chỉ là tài sản chung khi vợ chồng có thoả thuận.
Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất.
2. Trong trường hợp tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong giấy chứng nhận quyền sở hữu phải ghi tên của cả vợ chồng.
3. Trong trường hợp không có chứng cứ chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó là tài sản chung".

Điều 29 Luật hôn nhân và gia đình có quy định
"Chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân
1. Khi hôn nhân tồn tại, trong trường hợp vợ chồng đầu tư kinh doanh riêng, thực hiện nghĩa vụ dân sự riêng hoặc có lý do chính đáng khác thì vợ chồng có thể thoả thuận chia tài sản chung; việc chia tài sản chung phải lập thành văn bản; nếu không thoả thuận được thì có quyền yêu cầu Toà án giải quyết.
2. Việc chia tài sản chung của vợ chồng nhằm trốn tránh thực hiện nghĩa vụ về tài sản không được pháp luật công nhận."

Như vậy, tranh chấp giữa cha mẹ bạn là tranh chấp tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, cha mẹ bạn có thể tự thỏa thuận phân chia hoặc nhờ Tòa án giải quyết.

Thân chào bạn.

Hoàng Ngân
Email: ngan.vo@vietnamlawfirm.com.vn